Čak i ako niste upoznati sa detaljima lične priče Vladimira Lenjina, sigurno ćete čuti za njegovo ime i političku teoriju koju je razvio – i koja je nazvana po njemu.

Kao arhitekta Sovjetskog Saveza – ili, kako je službeno bilo poznato, Unije Sovjetskih Socijalističkih Republika (SSSR) – on je svemoćna istorijska ličnost čiji su postupci odredili tok nekih od najvećih političkih događaja 20. stoljeća. Evo 10 činjenica o njemu.

1. Postao je izložen radikalnim političkim idejama na univerzitetu

Glavna zgrada Kazanskog univerziteta, na slici 1832.

Lenjin je rođen u dobro obrazovanoj porodici i nastavio je studirati pravo na Univerzitetu u Kazanu u avgustu 1887. Ali do decembra je bio izbačen zbog učešća u studentskom protestu. Na kraju se upisao kao vanjski student prava na Univerzitetu u Sankt Peterburgu i tamo završio studije 1891.

2. Njegov brat je pogubljen

Ubistvo Lenjinovog starijeg brata, koji je bio član revolucionarne grupe, takođe je uticalo na njegovu politiku. Aleksandra je država obesila u maju 1887. nakon što je navodno učestvovao u zaveri za ubistvo cara Aleksandra III.

3. Proteran je u Sibir

Slika Lenjina snimljena 21. decembra 1895.

Lenjin je uhapšen zbog svojih političkih aktivnosti 1895. i odležao je više od godinu dana u zatvoru prije nego što jeposlat u Sibir na tri godine. Mnogi njegovi savremenici doživjeli su istu sudbinu, ali u Lenjinovom slučaju barem nije sve bilo loše – u Sibiru je upoznao i oženio svoju suprugu, Nadeždu Krupsku.

4. Lenjin nije bilo njegovo pravo ime

Rođen Vladimir Iljič Uljanov, on je 1902. godine usvojio pseudonim „Lenjin“. Nije bilo neuobičajeno da ruski revolucionari uzimaju pseudonime, dijelom da bi zbunili vlasti.

5. Svoju političku teoriju razvio je iz marksizma

Pobožni marksista, Lenjin je vjerovao da je njegovo tumačenje marksizma jedino autentično. Ovo tumačenje je 1904. ruski revolucionar i menjševik Julius Martov nazvao „lenjinizmom“.

Karl Marx.

Lenjinizam je naglašavao potrebu za visoko posvećenom intelektualnom elitom – tzv. “revolucionarna avangarda” – koja bi otjerala ostatak proletarijata (ljude radničke klase) ka revoluciji i konačnom uspostavljanju socijalizma.

6. On je rukovodio boljševičkim preuzimanjem Rusije

Lenjin je proveo veći dio 17 godina nakon svog izgnanstva u Sibiru u zapadnoj Evropi, tokom kojeg je postao vođa boljševičke frakcije Ruske socijaldemokratske radničke partije. Nakon što je posljednji ruski car, Nikolaj II, svrgnut 1917., Lenjin se vratio kući i počeo raditi protiv privremene vlade koja ga je zamijenila.

Lenjin (u sredini) je na sliciovdje sa kolegama boljševicima, Leonom Trockim (lijevo) i Lenom Kamanevom 1919.

Kasnije te godine predvodio je boljševičko rušenje privremene vlade – ono što je postalo poznato kao “Oktobarska revolucija” – i građanski rat je uslijedio između različitih borbenih snaga koje se bore za vlast. Do 1922. godine, ovaj rat su uglavnom dobili boljševici.

7. Bio je nemilosrdan

Lenjinova ideologija je bila autoritarna po prirodi i pokazao je malo milosti prema političkim protivnicima. Među brojnim slučajevima političke represije i masovnih ubistava za koja se smatra odgovornim su hapšenja i pogubljenja koja su predstavljala kampanju takozvanog „crvenog terora“ građanskog rata. Procjenjuje se da je stotine hiljada ljudi ubijeno tokom ove kampanje.

Propagandni plakat istaknut u Petrogradu (Sankt Peterburg) 1918. godine glasi: „Smrt buržoaziji i njenim poslušnicima – živio Crveni teror.”

8. Za dlaku je izbjegao pokušaj atentata

Nakon javnog govora u Moskvi u avgustu 1918., Lenjin je upucan i teško ranjen. Napad je izazvao mnogo simpatija prema njemu u javnosti i povećao njegovu popularnost. Ali iako je preživio, bio je teško bolestan do kraja 1921. godine, a neki su njegovu bolest pripisivali oksidaciji metala od metaka koji su mu se zaglavili u tijelu nakon pokušaja atentata.

8. Dozvolio je neke privatnepreduzetništvo

Iako vatreni socijalista, Lenjin je bio i pragmatičar. A kada je njegov socijalistički model počeo da zastaje, uveo je Novu ekonomsku politiku 1921. Pod ovom politikom, koja se nastavila sve do nekoliko godina nakon njegove smrti, seljacima je bilo dozvoljeno da prodaju dio svojih proizvoda radi zarade, dok je malim trgovcima bilo dozvoljeno da osnivati ​​preduzeća. Ekonomija je porasla, ali su ga Lenjinovi kritičari optužili da se prodao kapitalizmu.

10. Pretrpeo je tri moždana udara

Ovdje se vidi slabašni Lenjin 1923.

Lenjina je u posljednjih nekoliko godina života mučilo loše zdravlje i doživio je tri moždana udara u periodu od dvije godine – dvije 1922. i jedna u martu sljedeće godine. Nakon trećeg udara, izgubio je sposobnost govora. Iako je izgledalo da se do maja 1923. polako oporavlja, 21. januara 1924. pao je u komu i umro kasnije tog dana.