Tretman Jevreja u nacističkoj Nemačkoj

Harold Jones 18-10-2023
Harold Jones
Koncentracioni logor Dachau 3. maja 1945. Kredit za sliku: T/4 Sidney Blau, 163. signalna fotografska četa, Army Signal Corps / Public Domain

Pod nacističkom vlašću, koja je trajala od 30. januara 1933. do 2. maja 1945., Jevreji u Nemačkoj je mnogo patio. Ono što je počelo sa zvaničnom i državno podsticanom diskriminacijom i krivičnom gonjenjem, razvilo se u politiku industrijskih masovnih ubistava bez presedana.

Pozadina

Prije nacističkog dolaska na vlast, jevrejska historija u Njemačkoj bila je isprekidana sa naizmjeničnim periodima uspjeha i viktimizacije. Raspon relativne tolerancije od strane onih na vlasti omogućio je zajednici da napreduje i uzrokovao je rast njenog broja sa imigracijom - često zbog maltretiranja u drugim dijelovima Evrope. S druge strane, događaji poput križarskih ratova, raznih pogroma i masakri, rezultirali su egzodusom na prihvatljivije teritorije.

Kao suštinski 'drugi' u srednjoj Evropi, za mnoge tragedije proizvoljno se okrivljuje jevrejska zajednica. Događaji tako različiti poput crne smrti i mongolske invazije nekako su se pripisivali podlom jevrejskom uticaju.

Dok su neki nacionalistički politički pokreti u 19. veku obično ocrnjivali Jevreje, od druge polovine 1800-ih do uspona Nacionalsocijalizam, jevrejska zajednica je uživala barem nominalnu jednakost sa većinskim stanovništvom Njemačke, iako je praktično iskustvo često otkrivalodruga priča.

Uspon nacista

10. mart 1933, 'nikad se više neću žaliti policiji'. Jevrejski advokat marširao je bosonog ulicama Minhena od strane SS-a.

Vidi_takođe: 10 činjenica o nastanku rimske moći

Antisemitska osećanja i postupci među visokim činovima u vojnom i civilnom društvu početkom 20. veka utrli su put Hitlerovom usponu. Na prvom zvaničnom sastanku Nacističke stranke, otkriven je plan od 25 tačaka za segregaciju i potpuno građansko, političko i pravno obespravljenje jevrejskog naroda.

Kada je Hitler postao kancelar Rajha 30. januara 1933., nije gubio vrijeme na početku nacističkog plana oslobađanja Njemačke od Jevreja. Ovo je počelo kampanjom bojkota protiv preduzeća u vlasništvu Jevreja, koju je omogućila snaga sa jurišnih trupa.

Antisemitsko zakonodavstvo

Reichstag je donio niz antijevrejskih zakona, počevši od sa Zakonom o obnavljanju profesionalne državne službe od 7. aprila 1933. godine, koji je jevrejskim javnim službenicima oduzeo prava na zapošljavanje, a državnim službenicima rezervisao 'Arijevce'.

Ono što je uslijedilo bio je sistematski pravni napad na ljudska prava, uključujući zabranu Jevrejima da polažu fakultetske ispite i zabranu posjedovanja bilo čega, od pisaćih mašina do kućnih ljubimaca, bicikala i plemenitih metala. 'Nirnberški zakoni' iz 1935. definirali su ko je Nijemac, a ko Jevrej. Oduzeli su Jevrejima državljanstvo i zabranili im toudajte se za Arijevce.

Sve u svemu, nacistički režim je donio oko 2000 antijevrejskih dekreta, efektivno zabranjujući Jevrejima da učestvuju u svim aspektima javnog i privatnog života, od posla preko zabave do obrazovanja.

Kao odmazdu protiv jevrejskog naoružanog napadača koji je upucao dva njemačka zvaničnika zbog zlostavljanja njegovih roditelja, SS je organizirao Kristalnu noć 9. – 10. novembra 1938. Sinagoge, jevrejska preduzeća i kuće su vandalizirani i spaljeni. U nasilju je ubijen 91 Jevrej, a 30.000 je uhapšeno i potom poslano u novoizgrađene koncentracione logore.

Hitler je Jevreje smatrao moralno i finansijski odgovornim za štetu nanetu Kristalne noći . Kako bi izbjegli ovakvu vrstu tretmana, stotine hiljada Jevreja emigriralo je, uglavnom u Palestinu i Sjedinjene Države, ali i u zapadnoevropske zemlje poput Francuske, Belgije, Holandije i UK.

Vidi_takođe: Sirene koje pjevaju: očaravajuća povijest sirena

Do početka II. svjetskog rata, gotovo polovina njemačkog jevrejskog stanovništva napustila je zemlju.

Zarobljavanje i genocid

S aneksijom Austrije 1938., nakon čega je uslijedilo pokretanje rata 1939., Hitlerov plan za odnos sa Jevrejima promenio brzinu. Rat je imigraciju posebno otežao, a politika se okrenula ka okupljanju Jevreja u Nemačkoj i osvajanju teritorija poput Austrije, Čehoslovačke i Poljske, i njihovom smeštanju u sirotinjske četvrti i kasnije koncentracione logore, gde su bilikorišteni kao robovski rad.

SS grupe zvane Einsatzgruppen , ili 'operativne snage' izvršile su masovna ubijanja kroz strijeljanje Jevreja na osvojenim teritorijama.

Prije Ujedinjenih Ulaskom država u rat, Hitler je nemačke i austrijske Jevreje smatrao taocima. Njihovo premještanje u Poljsku dovelo je do istrebljenja poljskih Jevreja koji su već bili zatvoreni u logorima. Godine 1941. počela je izgradnja specijalnih mehaniziranih logora smrti.

Konačno rješenje

Kada su SAD ušle u rat, Hitler više nije vidio da njemačke Jevreje imaju ikakvu pregovaračku moć. Ponovo je promijenio svoj plan kako bi u potpunosti ostvario svoju viziju Judenfrei Evrope. Sada bi svi evropski Jevreji bili deportovani u logore smrti na istoku radi istrebljenja.

Kolektivni rezultat nacističkog plana da oslobode Evropu od svih Jevreja poznat je kao Holokaust, koji je kulminirao ubistvom oko 6 miliona Jevreja, kao i 2-3 miliona sovjetskih ratnih zarobljenika, 2 miliona etničkih Poljaka, do 220.000 Roma i 270.000 Nemaca invalida.

Harold Jones

Harold Jones je iskusan pisac i istoričar, sa strašću za istraživanjem bogatih priča koje su oblikovale naš svijet. Sa više od decenije iskustva u novinarstvu, ima oštro oko za detalje i pravi talenat za oživljavanje prošlosti. Pošto je mnogo putovao i radio sa vodećim muzejima i kulturnim institucijama, Harold je posvećen otkrivanju najfascinantnijih priča iz istorije i dijeljenju ih sa svijetom. Nada se da će kroz svoj rad inspirisati ljubav prema učenju i dublje razumijevanje ljudi i događaja koji su oblikovali naš svijet. Kada nije zauzet istraživanjem i pisanjem, Harold uživa u planinarenju, sviranju gitare i druženju sa svojom porodicom.